Nâng cao tiêu chí thu nhập trong xây dựng NTM - Hành trình không kết thúc: Những cách làm Hay

Để đạt tiêu chí thu nhập trong xây dựng nông thôn mới (NTM) nâng cao, NTM kiểu mẫu, nhiều địa phương trong tỉnh đã có cách làm hay, mang lại hiệu quả thiết thực. Các xã: Đông Văn (Đông Sơn), Quảng Chính (Quảng Xương)... là những ví dụ điển hình.

Thu nhập tăng cao, tạo điều kiện để Đông Văn đầu tư hạ tầng giao thông.

Phó Chủ tịch UBND xã Đông Văn (Đông Sơn), ông Lê Đoan Anh cho biết: Để nâng cao tiêu chí thu nhập trong xây dựng NTM nâng cao, rồi NTM kiểu mẫu, địa phương đã tập trung đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung, đưa các giống lúa có năng suất, chất lượng cao vào gieo trồng, đồng thời áp dụng các tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất. Cụ thể, Đông Văn đã chuyển 67,4ha đất trồng lúa kém hiệu quả sang mô hình cá - lúa, kết hợp chăn nuôi và trồng các loại cây ăn quả, như: Thanh long ruột đỏ, ổi, bưởi, dưa Kim Hoàng hậu... Trên diện tích cây ăn quả, địa phương đã xây dựng được 4ha sản xuất theo hướng nông nghiệp công nghệ cao (CNC), gồm 1ha dưa Kim Hoàng hậu trồng trong nhà màng, nhà lưới và 3ha bưởi, ổi áp dụng công nghệ tưới nước phun sương. Từ các mô hình lúa cá kết hợp chăn nuôi đã cho giá trị kinh tế từ 150 - 200 triệu đồng/năm/ha. Riêng 4ha trồng cây ăn quả ứng dụng nông nghiệp CNC, thu nhập đạt từ 350 - 400 triệu đồng/ ha/năm.

Xác định các giống lúa hàng hóa là cây trồng chủ lực, xã Đông Văn đã tuyên truyền, định hướng cho bà con nông dân đẩy mạnh ứng dụng kỹ thuật thâm canh, đưa giống Bắc thơm, Nếp cái hoa vàng vào gieo trồng thay thế các giống lúa năng suất nhưng giá trị thu nhập không cao. Đến nay, cơ bản toàn bộ diện tích 365,11ha đất lúa của xã đã được gieo trồng giống Bắc thơm, Nếp cái hoa vàng. Đặc biệt, nhờ liên kết với Công ty CPTM Sao Khuê và Công ty TNHH An Thành Phong, xã Đông Văn không những xây dựng được cánh đồng mẫu lớn mà còn giúp bà con tiêu thụ sản phẩm với giá thành ổn định. Ngay tại địa phương, Hợp tác xã sản xuất và chế biến nông sản Văn Châu (thôn Văn Châu) đã ký kết hợp đồng với các hộ, thu mua toàn bộ sản phẩm gạo (giống 13/2) để chế biến bánh đa nem, miến gạo. Bằng những cách làm này, giá trị trồng lúa ở xã Đông Văn đã đạt trên 120 triệu đồng/ha/năm.

Cùng với phát triển nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp (TTCN) và dịch vụ thương mại (DVTM) cũng là ngành nghề mũi nhọn đem lại giá trị thu nhập cao và bền vững cho người dân ở xã Đông Văn. Hiện xã có 1.305 hộ, trong đó, trên 600 hộ làm nghề sản xuất, chế biến, kinh doanh đá ốp lát; trên 150 hộ làm nghề chế biến bánh đa nem, miến gạo; 531 hộ sản xuất, kinh doanh thực phẩm nông, lâm sản... Việc phát triển các ngành nghề TTCN và DVTM không chỉ giải quyết việc làm tại chỗ, nâng cao thu nhập cho người dân, mà còn giúp Đông Văn hoàn thành tốt chỉ tiêu thành lập doanh nghiệp được giao. Hiện Đông Văn có 29 doanh nghiệp, 2 hợp tác xã, 274 cơ sở sản xuất, kinh doanh cá thể và các DVTM hoạt động có hiệu quả.

Kinh tế phát triển không chỉ góp phần giải quyết việc làm cho người dân, mà còn nâng cao mức thu nhập bình quân đầu người của xã Đông Văn đạt trên 70 triệu đồng/người/năm; tăng tỷ lệ hộ giàu, hộ khá lên 60%. Toàn xã chỉ còn 8 hộ nghèo thuộc hộ đối tượng bảo trợ xã hội. Từ kết quả thu nhập của người dân, tạo điều kiện để Đông Văn được công nhận xã NTM kiểu mẫu năm 2020 và là xã đầu tiên của tỉnh vinh dự được nhận danh hiệu cao quý này.

Tuy chưa đạt danh hiệu xã NTM nâng cao nhưng thu nhập của người dân Quảng Chính (Quảng Xương) đến thời điểm này đã đạt 58 triệu đồng/người/năm (vượt so với quy định trong tiêu chí thu nhập xã NTM nâng cao). Phó Chủ tịch UBND xã, ông Nguyễn Văn Truyền cho biết: Để nâng cao thu nhập cho người dân, góp phần sớm hoàn thành các tiêu chí, đảm bảo đến năm 2022 xã đạt NTM nâng cao, Đảng ủy, UBND xã xác định phải giữ vững và nâng cao tiêu chí thu nhập. Muốn vậy, chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi và áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào thâm canh tăng năng suất là hướng đi được địa phương lựa chọn. Trên cơ sở đó, ngoài phát triển nuôi trồng thủy sản diện tích 175,6ha, giá trị thu nhập 35 tỷ đồng/năm, xã đã khuyến khích người dân trồng các loại cây có giá trị kinh tế cao, như cây thuốc lào, cây đào...

Nghề trồng đào phai xã Quảng Chính (Quảng Xương), giúp nhiều hộ dân thu nhập tiền tỷ.

Thông thường, hoa đào phai chỉ có 5 cánh, thì đào ở Quảng Chính, một bông hoa có tới 23 - 36 cánh, xếp thành các lớp dày, đan xen vào nhau, mang màu hồng phai rực rỡ. Đặc biệt, hoa đào ở đây khi nở bông to như miệng chén uống trà, lại lâu tàn, nên rất nhiều người tìm mua về để chơi tết. Chính vì vậy, đào phai Quảng Chính mấy năm trở lại đây luôn thu hút đông đảo khách trong và ngoài tỉnh về đặt mua với giá từ 2 - 10 triệu đồng/gốc. Hiện xã đã chuyển 20ha đất trồng lúa, hoa màu kém hiệu quả sang trồng đào với 500 hộ tham gia. Ông Mai Ngọc Vệ, thôn Chính Đa là hộ có diện tích trồng đào nhiều nhất xã với 8 sào đất, chia sẻ: “Bình quân 1 sào trồng được 50 gốc đào và mỗi gốc đào chỉ cần giá 2 triệu đồng, thì thu nhập của người nông dân đã khá lắm rồi”.

Ngoài cây đào, cây thuốc lào giúp người dân Quảng Chính cải thiện thu nhập. Trên diện tích 128,2ha đất 2 lúa, họ đã tận dụng trồng xen 1 vụ thuốc lào, với năng suất 5 tấn/ha, với giá 300 nghìn đồng/kg, 1ha thuốc lào cho thu nhập 150 triệu đồng. Tính chung, 1ha đất lúa với năng suất 60 tạ (giá lúa 70 nghìn đồng/kg) kết hợp trồng thuốc lào, sau 1 năm sẽ cho thu nhập gần 200 triệu đồng...

Nâng cao tiêu chí thu nhập trong xây dựng NTM đã khó, đạt tiêu chí thu nhập trong NTM nâng cao càng khó hơn, song, bằng những cách đi riêng, nhiều địa phương đã hoàn thành, cải thiện rõ nét đời sống vật chất và tinh thần cho Nhân dân.

Bài và ảnh: Lý Thắng