Thanh Hóa có thêm 3 lễ hội truyền thống được công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng vừa ký các quyết định đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia 3 lễ hội truyền thống của tỉnh Thanh Hóa.

Lễ hội Mường Khô là một trong những lễ hội truyền thống lớn nhất trên địa bàn huyện Bá Thước được tổ chức vào mùng 10 tháng Giêng hằng năm.

Theo đó, 3 lễ hội truyền thống của tỉnh Thanh Hoá được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia gồm: Lễ hội Mường Khô, thuộc các xã Điền Trung, Điền Lư, Điền Quang, Điền Hạ, Điền Thượng, huyện Bá Thước; Lễ hội Sết Boóc Mạy, xã Cán Khê, huyện Như Thanh; Lễ hội Nàng Han, xã Vạn Xuân, huyện Thường Xuân.

Lễ hội Mường Khô thu hút sự tham gia của đông đảo Nhân dân thuộc các xã Điền Trung, Điền Lư, Điền Quang, Điền Hạ, Điền Thượng.

Lễ hội Mường Khô được người dân làng Muỗng Do, xã Điền Trung và các xã lân cận của huyện Bá Thước tổ chức vào mùng 10 tháng Giêng hằng năm nhằm tri ân Quận công Hà Công Thái và các vị tướng dòng họ Hà đã có công dẹp loạn ở vùng biên giới phía Tây của tỉnh. Theo sử sách ghi lại, Hà Công Thái có công đánh giặc ở trấn Hưng Hoá và dẹp giặc cỏ ở vùng biên giới Việt - Lào, giúp nhà Nguyễn thống nhất giang sơn, nên được triều đình nhà Nguyễn phong tước Quận công. Sau khi ông mất, tộc họ Hà Công đã xây thêm một ngôi nhà tại khuôn viên chùa Mèo để thờ Quận công Hà Công Thái và sau này thờ sĩ phu Hà Văn Mao và Hà Triều Nguyệt.

Thi kéo co trong khuôn khổ Lễ hội Mường Khô.

Lễ hội có nhiều hoạt động sôi nổi như: Dâng hương tri ân công lao của Quận công Hà Công Thái, rước kiệu, biểu diễn cồng chiêng, các hoạt động văn hóa - thể thao; các trò chơi, trò diễn dân gian đặc sắc như ném còn, kéo co, đẩy gậy, chọi gà, bắn nỏ, đánh mắng, đánh trống giàm...

Lễ hội Sết Boóc Mạy được tổ chức vào ngày mùng 10 tháng Giêng hằng năm tại thôn Mó 1, xã Cán Khê, huyện Như Thanh.

Lễ hội Sết Boóc Mạy là loại hình sinh hoạt văn hóa, là sản phẩm tinh thần, tái hiện một phần đời sống sinh hoạt cộng đồng của người Thái từ thời khai thiên lập Mó đến nay; là một hoạt động tín ngưỡng dân gian đặc sắc, nét văn hóa tinh thần độc đáo của cộng đồng người Thái được người dân của thôn Mó 1, xã Cán Khê, huyện Như Thanh lưu giữ, phát huy và tổ chức vào ngày mùng 10 tháng Giêng hằng năm.

Đến nay, lễ hội không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người dân nơi đây khi mỗi độ tết đến, xuân về.

Thông qua những làn điệu dân ca dao duyên, những âm thanh vang vọng khắp núi rừng của tiếng trống, tiếng cồng chiêng, tiếng khua luống, tiếng bòm bu hòa quyện với nhau, Lễ hội Sết Boóc Mạy với ước mong được thần linh phù hộ cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, sức khỏe dồi dào, bản làng yên vui. Lễ hội cũng là nơi hội tụ các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp, đồng thời xây dựng đời sống văn hóa tinh thần lành mạnh, tạo không khí vui tươi, phấn khởi bước vào năm mới.

Lễ hội Nàng Han là lễ hội truyền thống được người dân thôn Lùm Nưa, xã Vạn Xuân tổ chức vào ngày mồng 5 tháng Giêng (âm lịch) hằng năm.

Lễ hội Nàng Han là lễ hội truyền thống của đồng bào 16 xứ Thái mường Chiềng Ván xưa (nay thuộc thôn Lùm Nưa, xã Vạn Xuân). Hiện nay, tại thôn Lùm Nưa vẫn còn những dấu tích gắn với truyền thuyết về Nàng Han, như: Hang Mường, sông Nhồng... Lễ hội là dịp để đồng bào Thái xã Vạn Xuân tỏ lòng biết ơn đối với Nàng Han - người con gái dân tộc Thái của bản Lùm Nưa, thuộc với lòng dũng cảm, sự mưu trí đứng lên bảo vệ quê hương và người dân vùng tổng Trịnh Vạn.

Lễ hội có nhiều hoạt động văn hóa, trò chơi dân gian.

Phần lễ của lễ hội gồm các hoạt động chính như: Tế lễ trong hang Mường và phần hội. Phần tế lễ, thầy mo cùng Nhân dân địa phương rước lễ vật từ thôn Lùm Nưa vào trong hang Mường để tế Nàng Han và các thần linh cai quản bản mường, cầu mong ấm no, hạnh phúc, mùa màng tươi tốt. Trong khuôn khổ lễ hội, còn có nhiều hoạt động giao lưu văn nghệ, các trò chơi dân gian như: Đánh cồng chiêng, khua luống, nhảy sạp, kéo co, đẩy gậy, tò lẹ, tung còn...

Việc các lễ hội được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia là điều kiện thuận lợi để tỉnh Thanh Hóa nói chung, các huyện Bá Thước, Như Thanh và Thường Xuân tiếp tục đẩy mạnh công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống các địa phương, qua đó thúc đẩy du lịch phát triển.

Mạnh Cường