Tiếng hát chèo trên vùng đất Tế Thắng

Hát chèo từ lâu được xem là một trong những bộ môn nghệ thuật truyền thống đặc sắc, là món ăn tinh thần của người dân nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Trong đó, xã Tế Thắng, huyện Nông Cống đã và đang làm tốt công tác gìn giữ và phát huy nghệ thuật hát chèo với những hạt nhân văn nghệ quần chúng tiêu biểu như ông Lê Đình Sánh, Chủ nhiệm Câu lạc bộ (CLB) văn nghệ truyền thống xã Tế Thắng.

Nhiều khi, nghề chọn người chứ người không chọn được nghề, điều ấy đúng với con đường mà ông Lê Đình Sánh (68 tuổi, thôn 4, xã Tế Thắng) gắn bó cùng nghệ thuật hát chèo. Năm 17 tuổi, từ một cậu thanh niên chưa có chút hiểu biết, khái niệm gì về nghệ thuật hát chèo, ông Sánh đi học đàn nhị tại trường Trung cấp nghệ thuật Thanh Hóa (nay là Trường Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa).

Ông Sánh tâm sự: “Khi ấy, khoảng năm 1969, xã Tế Thắng có chủ trương khôi phục và phát triển bộ môn nghệ thuật hát chèo nhưng lại thiếu nhạc công. Thấy tôi chịu khó, lại có năng khiếu văn nghệ nên xã đã chọn tôi và một người nữa cho đi học nhạc”.

Ông Lê Đình Sánh, Chủ nhiệm CLB văn nghệ truyền thống xã Tế Thắng, Nông Cống.

Vì sự tin tưởng, tạo điều kiện, kỳ vọng của xã, bởi sự yêu thích với hát chèo, ông Sánh chăm chỉ luyện tập, chịu khó học hỏi, rèn luyện, từng bước vượt qua khó khăn, thử thách. Ông Sánh kể: “Những ngày đầu học đàn, tay cứ lóng ngóng, vụng về, kéo cái nhị như đi cưa gỗ, làm rơi liên tục”. Tuy nhiên, sau 6 tháng học tập, ông Sánh đã sử dụng thành thạo đàn nhị, thoải mái sáng tạo, vui chơi với từng thanh âm. Ông vui vẻ khoe: “Ngày ấy, cả lớp học đàn nhị chỉ mình tôi được nhận giấy khen đấy nhé”.

Kể từ cơ duyên ấy, ông Sánh về phục vụ, phát triển bộ môn nghệ thuật hát chèo nói riêng, phong trào văn hóa nghệ thuật quần chúng ở xã Tế Thắng, huyện Nông Cống. Tiếng đàn nhị của ông Sánh khi thì dìu dặt, khoan thai, lúc thì réo rắt, da diết hòa trong không gian biểu diễn hát chèo say đắm lòng người.

Từ sự quan tâm của các cấp, các ngành trong huyện, chính quyền địa phương và sự nỗ lực, cố gắng, nhiệt tình của các cá nhân tiêu biểu như ông Sánh, nghệ thuật hát chèo ngày càng lan tỏa, phát triển trên vùng đất Tế Thắng. Nếu như trước đây, hát chèo chỉ xuất hiện rải rác, lẻ tẻ trong một vài hoạt động văn hóa văn nghệ của làng, xã, từng có thời gian bị mai một thì đến nay, xã Tế Thắng đã thành lập được CLB văn nghệ truyền thống xã Tế Thắng do ông Lê Đình Sánh làm chủ nhiệm.

Được thành lập từ năm 2015, CLB có khoảng hơn 10 thành viên, chủ yếu là người lớn tuổi. Không chỉ biểu diễn mà CLB có người sáng tác kịch bản; ngoài hát chèo, CLB còn có hát văn… Tuy đều ở độ tuổi từ 40 trở lên nhưng các thành viên luôn giữ tinh thần hăng hái, nhiệt tình tham gia sinh hoạt, tập luyện, biểu diễn. Nhất là vào các dịp có tiết mục tham gia các sự kiện lớn của xã, huyện, tỉnh, dẫu điều kiện, hoàn cảnh thế nào, các thành viên vẫn thu xếp thời gian tập trung tập luyện liên tục trong nhiều ngày.

Tiếng đàn nhị của ông Sánh bao nhiêu năm qua vẫn gắn bó với những tiết mục biểu diễn hát chèo của CLB Văn nghệ truyền thống xã Tế Thắng, Nông Cống.

Ông Sánh cho biết: Hát chèo Tế Thắng cũng tương tự như các địa phương khác. Các làn điệu chèo được ưa thích như: đào liễu, sắp qua cầu, luyện 5 cung… Các tiết mục chèo thường khai thác nội dung về về dày truyền thống lịch sử - văn hóa, hành trình xây dựng nông thôn mới, nét đẹp đất và người Tế Thắng, Nông Cống…

Nhờ những nỗ lực, cố gắng ấy, CLB Văn nghệ truyền thống xã Tế Thắng liên tục gặt hái được nhiều thành tích cao trong các kì liên hoan, hội diễn của huyện, tỉnh… Nhiều năm qua, CLB là hạt nhân văn nghệ quần chúng của xã, là niềm tự hào của đất và người nơi đây.

Hoàng Linh