Thận trọng khi ăn uống theo xu hướng lành mạnh

Ngày nay, khi cuộc sống khá giả hơn thì nhu cầu ăn uống theo xu hướng lành mạnh, hay còn gọi là “ăn lành, sống xanh” càng trở nên thịnh hành và được nhiều người lựa chọn, đặc biệt là giới trẻ. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực thì việc ăn uống chạy theo xu thế cũng mang đến nhiều tác hại ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

Khách hàng mua thực phẩm tại cửa hàng Winmart, đường Lê Lai, phường Đông Hương (TP Thanh Hóa).

Là người đã từng theo đuổi xu hướng ăn uống lành mạnh để giảm cân, chị N.T.Đ. (TP Thanh Hóa) cho biết: Do lo ngại về ngoại hình quá khổ của mình nên chị đã lên mạng internet vào các trang facebook, tiktok để tìm kiếm thông tin về chế độ giảm cân. Qua tìm hiểu chị được bạn bè giới thiệu vào nhóm “Yêu eat clean”. Tại nhóm này, chị được chia sẻ cách chế biến những bữa ăn đơn giản theo hướng “thuần tự nhiên” bằng thực phẩm xanh, sạch và tươi như: ngũ cốc, rau xanh, trái cây tươi, trứng luộc... Thấy chế độ ăn không quá cầu kỳ, không tốn kém lại phù hợp với tính chất công việc của bản thân nên chị đã áp dụng ngay. Và thay vì ăn 3 bữa chính hàng ngày như trước đây, thì khi ăn theo chế độ chia thành ăn 6 bữa nhỏ trong ngày. Sau một thời gian áp dụng, chế độ ăn này đã giúp chị giảm được số cân nặng, giảm lượng mỡ thừa như mong muốn. Phấn khởi vì đã giảm cân được theo ý muốn nên chị rất hay chụp hình bản thân và cách chế biến thực phẩm cho bữa ăn đăng lên mạng xã hội. Khi đưa lên mạng, bên cạnh những lời khen, cũng có nhiều bình luận cho rằng “Ăn như vậy liệu có đủ chất không”, “Trông chị ngày càng xanh xao, ốm yếu”... Dù không hài lòng với những bình luận đó, nhưng chị cũng thừa nhận đúng là thi thoảng mình có bị hoa mắt chóng mặt và thấy mệt mỏi khi đi làm hay tập thể dục, thể thao.

Nắm bắt xu hướng ăn uống theo chế độ lành mạnh, khoa học của người dân nhất là lớp trẻ, nhiều năm nay trên các trang mạng xã hội như facebook, tiktok... đã xuất hiện nhiều hội nhóm, video, clip chia sẻ về chế độ ăn, cách chế biến các món ăn theo chế độ lành mạnh dành cho nhiều lứa tuổi và thể trạng của từng người như, hội: “Eat clean eat all”, “Hội thực dưỡng VN”, “Chị em nghiện Healthy”, “Ăn chay chuẩn khoa học”... Cùng với đó, việc rao bán các loại thực phẩm sạch cũng đang trở nên thịnh hành trên mạng xã hội như “Chợ ngũ cốc Granola - bánh ăn kiêng - đồ ăn giảm cân - đồ ăn Healthy”, “Đồ ăn dinh dưỡng”... Đáng chú ý là các video, clip, hoặc các loại thực phẩm rao bán trên mạng đều thu hút rất đông người xem lẫn người mua. Điều đó cho thấy, xu hướng ăn uống lành mạnh hiện nay đang được khá nhiều người quan tâm.

Tuy nhiên, nói về việc ăn uống theo xu hướng lành mạnh, bà Lê Thị Nhung, Phó trưởng Phòng Điều dưỡng, phụ trách khoa Dinh dưỡng Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa, cho biết: Theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng quốc gia thì cơ thể con người cần phải được cung cấp đầy đủ và cân đối các chất dinh dưỡng cần thiết để cơ thể phát triển khỏe mạnh. Các chất dinh dưỡng ở đây là protein, cacbonhydrat, lipid đặc biệt là các vitamin và khoáng chất. Việc nhịn ăn hay giảm bớt khẩu phần ăn sẽ làm mất cân đối và không đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Đây là một phương pháp không tốt cho sức khỏe và về lâu về dài cơ thể sẽ thiếu hụt dinh dưỡng, các tế bào trong cơ thể sẽ bị đói, dẫn đến tinh thần sa sút, trí tuệ không minh mẫn...

Thời gian gần đây, một số phương pháp ăn đang được đông đảo giới trẻ lựa chọn đó là: Detox, thực dưỡng, eat clean, keto... Mỗi một phương pháp đều có mặt ưu và nhược điểm của nó. Chẳng hạn, detox là một trong những phương pháp giúp thanh lọc cơ thể bằng việc sử dụng những nguyên liệu thực phẩm từ tự nhiên như rau củ quả, nước ép trái cây... Đây là một quá trình thúc đẩy sự thải độc của cơ thể để loại bỏ các chất độc hại và lượng mỡ dư thừa của cơ thể ra bên ngoài. Sử dụng phương pháp detox giúp hỗ trợ hoạt động của gan, thận, hệ tiêu hóa, hệ tuần hoàn, da, hệ bạch huyết... để chuyển hóa các chất độc hại thành các chất ít có hại với cơ thể hơn rồi đào thải chúng ra ngoài theo đường tiết niệu, mồ hôi. Từ đó giúp mang lại cho bạn một cơ thể khỏe mạnh. Tuy nhiên, quá trình ăn theo kiểu detox đòi hỏi sự kiên trì và thực hiện đều đặn trong một thời gian dài mới có hiệu quả nhất. Hoặc ăn theo kiểu thực dưỡng là chế độ ăn mà ưu tiên sử dụng các loại ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh, một số loại đậu đỗ... Những người theo chế độ ăn này được khuyến khích ăn thường xuyên, nhai thức ăn thật kỹ trước khi nuốt; sống năng động, tích cực và duy trì tinh thần hạnh phúc. Chế độ ăn thực dưỡng do sử dụng nhiều thực phẩm thực vật, ít chất béo, giàu chất xơ nên có khả năng hạ thấp nguy cơ của các bệnh lý tim mạch và một số ung thư nhất định. Bởi vậy, nhiều người tin rằng chế độ ăn thực dưỡng có thể giúp phòng tránh hoặc chữa khỏi ung thư. Nhưng niềm tin này không đúng thực tế và không có bằng chứng khoa học nào chứng minh cho điều đó...

Bởi vậy, theo bà Lê Thị Nhung, Phó trưởng Phòng Điều dưỡng, phụ trách khoa Dinh dưỡng Bệnh viện Đa Khoa tỉnh Thanh Hóa, không nên ăn uống theo trào lưu, mà để xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh thì trước hết mình cần xác định mình đang ở độ tuổi nào, đang làm công việc gì và nhu cầu năng lượng cần thiết của mình là bao nhiêu để từ đó có chế độ ăn phù hợp. Đặc biệt là, cần phải ăn đủ lượng tinh bột mỗi ngày; tăng cường các thực phẩm giàu chất đạm; ăn bổ sung nhiều rau, trái cây; bổ sung chất béo chưa bão hòa, hạn chế các chất béo bão hòa; uống đủ nước trong ngày; hạn chế các thức ăn có chứa nhiều đường; và không nên ăn các thực phẩm chế biến sẵn có hại cho sức khỏe.

Bài và ảnh: Nguyễn Đạt