Nghè Tây: Di tích lịch sử văn hóa cần được tôn tạo lại

Nghè Tây (xã Thành Lộc, huyện Hậu Lộc) được xây dựng năm 1068, gắn với hai nhân vật là Thiên Hương và Chàng Bướm.

Cổng Nghè Tây

Tương truyền khi ấy có nhà họ Nguyễn chuyên làm phúc giúp người nhưng nhiều năm không có con. Một đêm nằm mơ có ông thần mách cho gia đình đến Linh Quang tự hành lễ. Năm Quý Sửu vào giờ ngọ ngày mùng 7 tháng Giêng đã sinh hạ được một người con gái và một người con trai. Người con gái có khuôn mặt thanh tú đặt tên là Thiên Hương, người con trai tướng mạo khác thường đặt tên là Chàng Bướm. Hai chị em chăm chỉ học hành, Thiên Hương khéo tay trong việc xe tơ dệt vải, còn Chàng Bướm hiện rõ đấng nam nhi chăm chỉ luyện võ, cung đao. Năm 21 tuổi thì giặc Chiêm Thành xâm lược bờ cõi, nhà vua thân chinh đi dẹp giặc, khi qua làng nghe về Chàng Bướm, bèn tuyển vào đội quân thiết kỵ, cưỡi ngựa trắng cùng nhà vua đánh giặc xông pha trận mạc và lập nhiều công lớn. Còn Thiên Hương được cử phụ trách hậu cần chăm lo cho quân sĩ. Sau khi giành thắng lợi, nhà vua truyền cho dân làng xây dựng Nghè Tây và phong hai vị là Thành Hoàng làng.

Nghè được xây dựng với tổng diện tích 1.000m2, bên ngoài cổng là hai con ngựa đắp dính trên tường và hai con nghê đá đứng hai bên cổng để trông coi, bên trong là hai ông tướng canh gác, trước sân là bàn thờ Mẫu.

Nghè có 3 gian, gian giữa thờ Hội đồng, bên tả và bên hữu thờ quan giám sát. Nghè còn lưu giữ 7 sắc phong. Hằng năm vào ngày mùng 7 tháng Giêng lại tổ chức tế lễ để tưởng nhớ đến 2 vị thần. Phần lễ được tổ chức với 2 đội tế và đội rước kiệu. Đội kiệu gồm những nam giới khỏe mạnh để khiêng kiệu, cũng là sự thể hiện sức mạnh của 2 vị thần. Nghè Tây đã được công nhận là di tích lịch sử, văn hóa cấp tỉnh năm 2011.

Hậu Cung Nghè Tây

Ông Trương Văn Để, Trưởng tiểu ban quản lý Nghè Tây cho biết: Nghè đã xuống cấp, chính quyền và Nhân dân trong xã đã kêu gọi xã hội hóa để tôn tạo lại nghè. Rất mong có sự quan tâm để Nghè khang trang hơn, xứng đáng là Di tích lịch sử, văn hóa cấp tỉnh.

Bảo Thanh