Cánh đồng mùa khói

Một vụ đông mới đã bắt đầu trên những cánh đồng sau chuỗi ngày tĩnh lặng vì dịch bệnh. Trong thời khắc ấy, tôi đứng giữa không gian bao la của đất trời vùng ngoại ô nhắm mắt lại hít hà, cảm giác như được giải phóng lồng ngực sau bao ngày phải nín lặng trong giãn cách. Có mùi của khói đốt đồng ngai ngái thơm còn sót lại, làm thức dậy những ký ức trong tôi về một bức tranh làng quê thanh bình.

Minh họa: Hà Hiếu

Bây giờ đã qua rồi thời đói khổ, cây lúa lớn lên từ đồng đất làng ta sau khi chắt nhặt đủ ngọt ngào của bão tháng bảy, mưa tháng ba, để làm nên những hạt gạo trắng thơm, thì những gốc rạ mẹ cũng được trở về tro bụi trên chính cánh đồng ấy, phôi thai nên lớp sinh thổ ngọt ngào cho vụ cây kế tiếp. Rơm rạ không còn phải đưa về nhà để dùng làm chất đốt và thức ăn dự trữ cho trâu bò như trước nữa. Rơm rạ vì thế được nông dân đốt ngay chính tại thân ruộng sau khi gặt xong, để giải phóng những cánh đồng cho nông vụ mới, đó chính là vụ đông.

Cây lúa làng ta giờ hệt như một sự luân hồi của kiếp người trồng lúa. Nhú mầm, đơm hạt rồi lại ra đi một cách nhẹ nhàng như mẹ sinh ra ta rồi lại trở về cát bụi hư vô, ta tiếp nối kiếp người làm mẹ, sinh ra những mùa vàng tiếp nối. Hiện đại hóa nông thôn làm cho những cánh đồng làng một thủa giờ không chỉ có cây lúa, mà còn rất nhiều rau màu, những nhà lưới, nhà màng để phục vụ cho công cuộc chuyển đổi sinh kế theo cách ứng dụng công nghệ cao của nông dân.

Đất không nghỉ, người cũng không nghỉ, hết vụ chiêm sang mùa lại nối tiếp vụ đông. Trên cánh đồng làng ở nhiều nơi sau khi tích tụ đủ ruộng đất để làm nên những cánh đồng mẫu lớn, là chuỗi quy trình khép kín, nhà nông tha hồ canh tác, để góp phần làm nên vóc dáng những cánh đồng của vùng quê nông thôn mới...

Trước kia, mỗi khi vụ đông bắt đầu thường bằng việc ông bà ta nhìn vào sương khói để nguyện cầu ông trời không đem đến đại hàn, sâu bệnh, cho rau xanh trúng vụ, ngô khoai sai bắp, bụ sữa. Nay tiến bộ khoa học - kỹ thuật đã len vào từng thân ruộng nhỏ, nhưng lệ là thế, nhà nông vẫn nguyện cầu. Làng ta dẫu có thành phố, thành phường đi chăng nữa nhưng một khi vẫn còn đất nông nghiệp, thì người làng ta vẫn còn sự chân chất rất làng ta. Trên những cánh đồng làng, khi gió mùa bắt đầu hoang hoải, đem về cảm giác ngòn ngọt rét, chính là lúc người làng vào vụ đông mới, tiếng nông gia rộn rã, còn lũ sẻ đồng thì ríu ran trong khung cảnh yên bình, nhiều cảm xúc.

Dịch bệnh khiến cho nông dân bị hạn chế hơn trong trang phục và việc tập trung trên những cánh đồng, nhưng không phải vì thế mà làm cho vụ đông năm nay kém đi phần sôi động. Tôi hòa mình vào không khí lao động ấy, thấy mình như đang được trở về đúng nghĩa với cánh đồng tuổi thơ trong màu khói biếc.

Lam Vũ