Những “vạt nắng” ven sông

Đứng ở trên đê, nhìn xuống ven dọc dài sông Mã, đoạn ngay dưới chân cầu Tào (TP Thanh Hóa), bỗng ngây ngẩn bởi sắc vàng rực rỡ của những cánh đồng hoa cải.

Những bông hoa cải nở rộ vào mùa đông. Phải chăng tạo hóa muốn điểm xuyết lên bức tranh mùa có chút gì ảm đạm, se sắt thêm sinh khí nên ân điển cho mùa đông những “vạt nắng vàng” rực rỡ ấy? Dáng hoa mỏng manh, khiêm nhường khẽ nghiêng mình chào gió đông khiến lòng người chộn rộn lên bao ý nghĩ.

Nét đẹp mong manh của những bông hoa cải.

Chẳng biết vì sao, tự bao giờ, loài hoa cải vẫn thường gắn với chút gì xa xót, buồn vương. Đó là lời ru của mẹ trong chiều đông mưa phùn gió bấc căm căm rét: “Ai làm cho khói lên trời/ Cho mưa xuống đất, cho người biệt ly”. Hay tiếng à ơi xoáy vào đêm buồn lặng thinh: “À ơi, hoa bay lên trời cây chi ở lại/ À ơi, hoa cải lên trời, rau răm ở lại chịu lời đắng cay”.

Dáng hoa, sắc hoa nhuộm buồn cả những lời thơ: “Có một mùa hoa cải/ Nở vàng bên bến sông/ Em đương thì con gái/ Ðợi tôi chưa lấy chồng” (Mùa hoa cải, Nghiêm Thị Hằng).

Đối với tôi, trước khi biết đến những vần thơ ấy, những vạt hoa cải nở vàng rực ven sông Mã, dưới chân cầu Tào thảm vào kí ức, hoài niệm với đủ đầy cung bậc cảm xúc.

Cho đến ngày hôm nay, khi đã làm vợ, làm mẹ, tôi vẫn không thôi nhớ về ngày tháng tuổi thơ thường hẹn hò đám bạn tha thẩn chơi đùa bên cánh đồng ngập tràn sắc vàng hoa cải.

Cả đám chạy nhảy, huyên náo khắp cánh đồng như mấy chú châu chấu, bọ ngựa tinh nghịch, mải vui, mải chơi trong các câu chuyện cổ tích. Thảng không gian yên bình, có phần thơ mộng ấy bị phá vỡ bởi những cuộc tranh luận, cãi vã, giận hờn vu vơ con trẻ.

Kí ức về cánh đồng hoa cải ven sông nhiều đêm khiến tôi rưng rưng nghĩ về những vất vả, nhọc nhằn của cha mẹ.

Nhà nghèo, cha mẹ tôi suốt ngày này qua tháng nọ bán mặt cho đất, bán lưng cho trời, hết lúa, ngô, lạc lại loay hoay với rau, quả. Bố mẹ chăm chỉ, chắt bóp từng đồng nuôi mấy chị em chúng tôi học hành, khôn lớn nên người.

Giữa trời đông rét mướt, bóng mẹ xiêu vẹo gánh trên vai từng gánh rau cải mang ra chợ bán. Chợ đông người ngã giá bán mua, người rộng lòng, nhanh vía thì mua nhanh bán nhanh; cũng chẳng hiếm những người kì kèo bớt một thêm hai, buông lời chê ỏng chê eo cho lòng mẹ thêm buồn.

Hoa cải vàng rực như dải nắng ven sông.

Nhớ những ngày còn nhỏ dại, tôi vẫn thường thích cái cảm giác được ngồi trong lòng để mẹ buộc tóc cho. Đôi bàn tay mẹ dịu dàng, ấm áp yêu thương biết nhường nào.

Đôi bàn tay ấy cũng đã từng có một thời thanh xuân mềm mại, e ấp nhưng dần theo tháng năm vì vất vả, nhọc nhằn lo cho gia đình, con cái mà chai sạn, khô ráp đi nhiều.

Trời mùa đông giá rét, cha mẹ gánh từng gánh nước tưới cho cánh đồng rau cải. Đôi chân mỏi nhừ, đôi bàn tay bật máu, nhưng ngày ấy lũ trẻ chúng tôi nào hay biết gì ngoài việc mê mải ham chơi bên những cánh đồng nắng ấy.

Mùa này, hoa cải đang vàng rực như rải nắng ven dòng sông. Mỗi lần có dịp đi trên cầu, nhìn xuống cánh đồng cải ấy, tôi như sống lại kí ức tuổi thơ hồn nhiên, ngọt ngào, ấm áp bên cha mẹ và những người bạn…

Bùi Hương Thảo