Mất điện mùa hè

Nhìn đồng hồ điểm 22h00, mẹ tôi tay phải cầm quạt, tay trái bế đứa cháu gái ra trước nhà. Nhà nào nhà nấy mở toang cả cửa sổ, mở cửa chính, tay ai cũng cầm độc một cái quạt phe phẩy, miệng không ngớt càm ràm “trời nóng thế này mà lại cắt điện”.

Người già, trẻ nhỏ ra đường hóng mát lúc nửa đêm vì mất điện. (Ảnh minh họa).

Mùa hè nào cũng vậy, cứ vào đợt nóng đỉnh điểm, là nhà nhà lại nhận được thông báo cắt điện luân phiên. Việc cắt điện trong những ngày nắng nóng đã trở thành nỗi ám ảnh của nhiều gia đình. Mọi người hay nói đùa, Thanh Hóa cũng thuộc “chảo lửa miền Trung” với “đặc sản” gió Lào cực kỳ nóng rát. Những ngày nóng đỉnh điểm, gió Lào thổi rạc bờ tre mà kèm theo cúp điện thì chẳng khác nào đang ngồi trong “lò luyện đơn” vậy.

Ông Sáu kê chiếc ghế nhựa lại ngồi cạnh mẹ tôi, tay phe phẩy cái quạt cho cô cháu gái hay sang nhổ tóc bạc, than thở: “Giữa hôm nắng nóng cao điểm thì cắt điện, cắt nước. Người lớn còn cố chịu chứ các cháu nhỏ vất vả quá”.

Chú Chín vắt chiếc khăn đã giặt qua nước mát trên cổ, thi thoảng lại cầm vạt khăn lau đi những giọt mồ hôi chảy nối tiếp trên trán, lắc đầu: “Năm nay lại nắng kỷ lục, hồ thủy điện xuống dưới mực nước chết rồi. Nhà nước tăng tiền điện để nhập nguyên liệu nhưng xem chừng không lại được với ông trời”.

Quả thực, theo giải thích của Bộ Công Thương, nguyên nhân chính dẫn đến khó khăn cung ứng điện là hiện nhiều hồ thủy điện đã xuống dưới mực nước chết. Năm ngoái, nhờ điều kiện thuận lợi nên thủy điện làm việc hết công suất, tỷ trọng thủy điện trong cơ cấu sản lượng điện năng toàn hệ thống tăng lên mức 35,4% (so với mức 30,6% của năm 2021).

Ngược lại, tỷ trọng nhiệt điện than giảm còn 39,1% (so với mức 46% của năm trước). Thế nhưng sang năm 2023, do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, tình trạng nắng nóng, hạn hán, thiếu nước đã làm cho các hồ thủy điện bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Đến ngày 11-5 đã có 11/47 hồ thủy điện lớn có mực nước về mực nước chết hoặc gần mức nước chết và 16 hồ có mực nước thấp hơn mực nước tối thiểu của Quy trình vận hành liên hồ chứa.

Tin vui là Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà mới đây đã có chỉ đạo khắc phục tình trạng thiếu nguồn cung điện. Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương khẩn trương sửa đổi Thông tư số 15/2022/TT-BCT ngày 3-10-2022 về phương pháp xây dựng khung giá phát điện nhà máy điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp.

Sau 1 giờ đồng hồ, điện được cung cấp lại, mọi người ai về nhà nấy, những chiếc điều hòa lại được bật hết công suất, người thì mát, nhưng trái đất thì nóng. Việc cắt điện trong thời gian cao điểm của mùa hè là bất khả kháng, chúng ta – những người tiêu thụ điện – rõ ràng cần chia sẻ với nhà nước và ngành điện để vượt qua giai đoạn này. Và cũng hoàn toàn có thể hi vọng vào một ngày gần nhất sẽ không còn cảnh bật dậy lúc nửa đêm vì… bị cắt điện.

Hoàng Sơn