Câu chuyện về phẩm giá của một con chó

Tôi sẽ vồ ngay lấy những cuốn truyện viết về loài vật - có lẽ là người bạn thân thiết, người phục vụ trung thành nhất đối với con người - Chó. Nào là “Con Bim trắng tai đen”, “Tiếng gọi của hoang dã”, “Marley & Me”,... cho đến “Tôi là Bê tô”, “Con chó nhỏ mang giỏ hoa hồng”. “Lag: A dog” là một cuốn truyện như thế. Tại Việt Nam, sách được dịch giả Vũ Danh Tuấn chuyển ngữ dưới tên gọi: “Lad - Câu chuyện về phẩm giá của một con chó”. Chỉ có 5.000 cuốn được phát hành trong năm 2021. Tôi nghĩ, số lượng đó là quá ít.

Tương tự như “Marley & Me”, câu chuyện về chú chó Ê-cốt thuần chủng Lad là chuyện có thật. Và, có lẽ chỉ cần nhắc đến tên tác giả thôi - Albert Payson Terhune, đã đủ thấy cuốn truyện có sức hấp dẫn thế nào, bởi tên tuổi của ông đã gắn liền với các tác phẩm viết về đàn chó Ê-cốt nhà Sunnybank ở bang New Jersey nước Mỹ.

Cuốn sách ra đời từ năm 1919 và cho đến tận hôm nay đã lấy đi của các thế hệ độc giả biết bao nước mắt và tên chú chó E-cốt ưu tú - Lad, đã được đặt cho hàng ngàn chú chó trên khắp hành tinh.

365 trang sách với 13 chương, kèm theo đó là những hình ảnh tư liệu sẽ khiến bạn thức trắng đêm để “nuốt” từng chữ, để cùng Lad đi qua 16 năm cuộc đời với đầy đủ các cung bậc cảm xúc, từ tình yêu ngọt ngào trong “Bạn tình” cho đến những biến cố khi “Lạc đường” và cao trào của khúc tráng ca về cuộc đời một chú chó trong “Cuộc giao tranh định mệnh”.

Để rồi, mỗi năm, có hàng vạn người đến New Jersey - một nơi không nhiều danh thắng ở nước Mỹ, chỉ để viếng một ngôi mộ, ngôi mộ của một - chú - chó - có - tâm - hồn và nghiêng người để đọc những dòng chữ sẽ còn mãi mãi trên bia mộ: “Lad, thuần chủng từ thể xác tới tâm hồn”.

Vì sao thế, bởi từng dòng chữ duyên dáng và chân thành hết mực của tác giả “bằng cả trái tim mình... xin được tả thực, như thể đang tâm sự trước vong linh của Lad”, đã dựng lại trọn vẹn chân dung của một chú chó với tâm hồn hào hoa, trượng nghĩa, có lòng trung thành và trí thông minh lạ thường.

Lad với đôi mắt “lanh lợi nhất, sẫm màu và u buồn nhất của loài chó” - là đôi mắt đã biến bất cứ kẻ nào nói rằng “Không thể có một con chó nào có tâm hồn” thành kẻ nói dối - đã yêu một “Bạo chúa tâm hồn” Lady thế nào? Lad nuôi dạy Sói - con của Lad và Lady ra sao? Lad xả thân cứu chủ khỏi đuối nước và nhận đòn tấn công của con rắn kịch độc để cứu một em bé trong hoàn cảnh nào? Vì sao Lad được nhận Kỷ niệm chương của Hội Chữ thập đỏ?... Khi bạn tìm được câu trả lời trong cuốn sách, nghĩa là bạn đã hiểu về Lad rồi đấy: Một tâm hồn yêu không toan tính - với tất cả niềm tự hào; dạy con với tất cả sự khoan dung; thực hiện bổn phận của một chú chó với tất cả sự trung thành, lòng quả cảm, trí thông minh.

Ngay cả trong trận chiến cuối cùng với tất cả niềm kiêu hãnh bản năng, Lad cũng chọn tư thế đứng đẹp nhất cho tâm hồn: “Con chó Ê-cốt đã không chọn việc tháo chạy. Nó càng không thể có cơ hội tự cứu mình nếu đứng lại... Lad không về nhà, nó không chọn cách an toàn trong tầm mắt chủ nhân. Nhà chỉ cách Lad hơn năm trăm mét”. Ngay cả khi Sói phạm tội bất hiếu không thể tha thứ là tấn công Lad trong lúc cận kề sinh tử, Lad vẫn dành chút sức tàn cuối cùng cùng để ra đòn kết liễu con chó phản trắc Rex và giữ cho Sói an toàn - dù tình phụ tử hầu như không có trong bản năng của những con chó đực trưởng thành.

Rồi Lad sẽ “ra đi âm thầm và giản dị, như một thiên sứ đã kết thúc sứ mệnh trần gian”. Nhưng không phải ở phần kết của câu chuyện. Tác giả dành cho Lad một cái kết có hậu nhưng không hề gượng gạo, một cái kết khiến tất cả bạn đọc rưng rưng - bởi vì đó hoàn toàn là sự thực và bởi đó là “phẩm giá” của một vị “quân vương” trong thế giới loài chó.

Tôi chẳng quan tâm nhiều đến những thông điệp dành cho thế giới loài người mà tác giả cuốn sách muốn truyền tải. Và tôi nghĩ, nếu bạn dành ra chút ít thời gian quý báu để nhấm nháp cuốn truyện này, bạn cũng sẽ nghĩ vậy, bởi khi gấp lại cuốn truyện là mở ra hạnh phúc cho tâm hồn.

Nguyên Phong