Người tiên phong đưa nước mắm xứ Thanh đến bạn bè quốc tế

Từ bỏ mức thu nhập ngàn đô, chàng trai 8X, xã Hoằng Phụ (Hoằng Hóa) trở về quê lập nghiệp với ước mơ: “Nâng tầm nước mắm truyền thống Khúc Phụ”. Bằng niềm đam mê, tâm huyết và cái tâm của người làm nghề, đến nay thương hiệu nước mắm Lê Gia không những chinh phục người tiêu dùng trong nước mà còn vươn xa, có mặt ở thị trường quốc tế.

Cá cơm tươi là điều kiện quyết định, được Lê Anh chọn mua làm nước mắm.

Ước mơ “Nâng tầm nước mắm truyền thống”

Khi nói về cơ duyên làm nghề mắm của mình, Lê Anh, chủ thương hiệu nước mắm Lê Gia, trải lòng: “Tôi sinh ra, lớn lên ở vùng quê có truyền thống làm nghề nước mắm và gia đình nhiều đời làm nghề này nên mùi nước mắm đã gắn liền với ký ức tuổi thơ tôi. Chính tình yêu với nước mắm truyền thống, mong muốn gìn giữ và phát triển nghề truyền thống cha ông là lý do để Lê Anh bỏ phố về quê làm mắm” - quyết định mà khiến nhiều người nghĩ là viển vông.

Nói về những ngày đầu khởi nghiệp, Lê Anh cho biết: Là con số “0” tròn trĩnh. Kinh nghiệm làm nước mắm, hiểu biết thị trường hầu như không có gì, vốn dành cho làm nghề ít ỏi... nhưng đổi lại, thứ tôi có đó là tình yêu, lòng đam mê với nghề nước mắm truyền thống và có sự ủng hộ nhiệt tình của vợ. Đây là động lực để tôi vượt qua khó khăn, tìm hướng đi riêng để phát triển nghề làm nước mắm truyền thống quê mình.

Sau khi lặn lội tới nhiều làng nghề nổi tiếng như Phú Quốc, Phan Thiết.. và thử nghiệm các cách làm khác nhau, Lê Anh quyết định chọn nguyên liệu làm nước mắm đó là cá cơm tươi và muối tinh khiết được lưu trữ ít nhất 1 năm. Những nguyên liệu này được ủ trong thùng gỗ bời lời theo phương pháp nén gài truyền thống. Sau 2 năm ủ, không sử dụng hương liệu, phẩm màu và chất bảo quản, những giọt nước mắm màu hổ phách, vị thanh, mùi thơm dịu, hoàn toàn tự nhiên mang thương hiệu Lê Gia ra đời. Tuy nhiên, do ra đời khi thị trường nước mắm đã có nhiều thương hiệu lớn như: Nước mắm Phú Quốc, nước mắm Phan Thiết... đã chiếm lĩnh hầu hết thị phần. Trong khi đó, nước mắm truyền thống khoảng 10 năm trở lại đây luôn phải cạnh tranh không cân sức với nước mắm công nghiệp. Vì vậy, để chiếm lĩnh thị trường, nước mắm Lê Gia buộc phải có chiến thuật khác biệt.

Ý thức được việc đó, Lê Anh đã chọn “ngách” thị trường phù hợp: Nước mắm cho bé Lê Gia. “Ngách” thị trường này tuy nhỏ nhưng phù hợp với xu hướng các mẹ cần gia vị sạch cho con trong thời kỳ ăn dặm. Trên tinh thần đó, nước mắm dành riêng cho bé ăn dặm, thành phần 100% tự nhiên ra đời, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng lớn của các mẹ. Ngoài nước mắm và nước mắm cho bé, Lê Gia còn sản xuất các sản phẩm từ mắm: Mắm tôm, mắm tép, mắm kho quẹt, mắm nêm...

Chọn đi một con đường khó với mong muốn góp phần gìn giữ nghề truyền thống, sau hơn 4 năm khởi nghiệp, Lê Anh đã từng bước “định vị” thương hiệu nước mắm Lê Gia. Các sản phẩm: Nước mắm - cốt đặc biệt, nước mắm cho bé, mắm tôm, mắm tép và mắm kho quẹt mang thương hiệu Lê Gia ngày càng được nhiều người tiêu dùng đón nhận. Các sản phẩm này đã có mặt ở hầu hết chuỗi siêu thị lớn tại Việt Nam như AEON, Vinmart+, Big C cùng Mega Market, các cửa hàng thực phẩm sạch tại Hà Nội và các đại lý ở các tỉnh, thành khác trong nước với sản lượng tiêu thụ năm 2020 đạt 650.000 lít nước mắm và 260 tấn mắm tôm, mắm tép, đem lại doanh thu hơn 10 tỷ đồng. Đặc biệt, 2 sản phẩm: “Nước mắm Lê Gia - cốt đặc biệt” và “Mắm tôm Lê Gia” đang được đề nghị xếp hạng sản phẩm OCOP quốc gia.

Tiên phong chinh phục thị trường quốc tế

Không bằng lòng với những gì đã làm được, Lê Anh luôn trăn trở làm sao để đưa sản phẩm của quê hương, từ biển mẹ vươn xa hơn nữa ra thị trường quốc tế, đến với kiều bào Việt Nam và người dân của các quốc gia trên thế giới.Và xuất khẩu nước mắm là quyết định táo bạo trong chiến lược sản xuất, kinh doanh của Lê Gia.

Theo Lê Anh: “Xuất khẩu nước mắm không chỉ là hoạt động thương mại thuần túy mà còn là xuất khẩu văn hóa ẩm thực cha ông đến bạn bè thế giới. Trên thế giới không nước nào có nước mắm truyền thống đặc sắc như người Việt - Văn hóa ẩm thực là thành tố quan trọng của văn hóa, giúp nâng cao hình ảnh, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế”. Vì vậy, để có được những sản phẩm xuất khẩu đạt tiêu chuẩn như ngày hôm nay, nhiều năm qua, Lê Anh liên tục đại diện cho các chủ xưởng sản xuất mắm và nước mắm xã Hoằng Phụ, tích cực tham gia các hội chợ, xúc tiến thương mại của tỉnh, của Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương). Thông qua đó, anh tìm thêm thông tin, tiếp cận các khách hàng trong và ngoài nước để kết nối thị trường đầu ra cho sản phẩm. Kinh nghiệm của anh là “nhắm” vào cộng đồng người Việt sinh sống ở nước ngoài trước, sau đó tham gia các diễn đàn xã hội của cộng đồng này để tiếp cận các kênh thông tin. Đồng thời, tích cực hợp tác quốc tế thông qua các hoạt động kết nối xã hội (Chương trình doanh nghiệp xã hội của Đại học Sydney theo chương trình New Colombo của Chính phủ Úc)... Lợi thế có vốn tiếng Anh khá nên Lê Anh cũng dễ tìm kiếm cơ hội xuất khẩu hơn, đồng thời chủ động tìm hiểu các quy trình an toàn thực phẩm, quy trình sản xuất chuẩn quốc tế theo tiêu chuẩn HACCP để áp dụng vào khâu sản xuất.

Chia sẻ về những khó khăn, rào cản khi thực hiện xuất khẩu nước mắm, Lê Anh, cho biết “Với một doanh nghiệp khởi nghiệp, nguồn lực có hạn, việc xuất khẩu sản phẩm ban đầu thực sự khó khăn. Sản xuất ra sản phẩm có đủ tiêu chuẩn, chứng nhận vượt qua rào cản đã khó, xúc tiến, tìm thông tin thị trường, tiếp cận đối tác để làm việc, thủ tục logicstic đưa hàng xuất ngoại... càng khó”. Nắm bắt được các đối tác nước ngoài, họ rất quan tâm đến tiêu chuẩn kỹ thuật, sản phẩm chất lượng, nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm và trên bao bì, mẫu mã sản phẩm cũng phải tương xứng, đầy đủ thông tin, được in song ngữ. Vì vậy, sản phẩm của Lê Gia đã đáp ứng được các yêu cầu đó nên đã được thông quan sau rất nhiều kiểm định và thủ tục phức tạp. Từ 3 nước đầu tiên: Nga, Nam Phi và Hàn Quốc, đến nay, có thêm 2 nước và vùng lãnh thổ: Đài Loan (Trung Quốc), Nhật Bản sử dụng sản phẩm nước mắm và mắm của Lê Gia. Hiện Lê Anh đang tiếp tục xúc tiến để đưa sản phẩm đến thị trường Hoa Kỳ và các nước EU.

Chia sẻ về những dự định trong tương lai, Lê Anh cho biết: Công ty TNHH Thực phẩm và Thương mại dịch vụ Lê Gia đang đầu tư dự án mở rộng nhà xưởng, nâng cao quy mô sản xuất gấp 3 công suất hiện tại, phấn đấu hoàn thành vào cuối năm 2021 đồng thời không ngừng cải tiến chất lượng, ra mắt các dòng sản phẩm nước mắm truyền thống tự nhiên, nỗ lực xúc tiến xuất khẩu sản phẩm để mang giá trị văn hóa cha ông đến với bạn bè quốc tế. Bên cạnh đó, chàng trai trẻ này mong muốn mang mô hình

Edu-Tourist tức là du lịch gắn với trải nghiệm và giáo dục - kết hợp sản xuất với du lịch trải nghiệm làng nghề tại nơi đặt xưởng mắm đầu tiên (thôn Hồng Kỳ, xã Hoằng Phụ, huyện Hoằng Hóa) cho du khách trực tiếp tham quan, tận mắt chứng kiến quy trình sản xuất nước mắm theo phương pháp truyền thống đồng thời giới thiệu, quảng bá về văn hóa ẩm thực của vùng quê biển xứ Thanh, về du lịch Hải Tiến tới bạn bè trong nước và quốc tế.

Tin rằng, dự án sau khi hoàn thành, đưa vào sử dụng sẽ là điểm đến hấp dẫn thu hút đông đảo người dân, du khách trong và ngoài nước đến tham quan trải nghiệm. Qua đó, góp phần quảng bá hình ảnh nước mắm xứ Thanh đến với đông đảo du khách và bạn bè quốc tế.

Bài và ảnh: Minh Lý