Thực tiễn và kinh nghiệm mối quan hệ cấp ủy lãnh đạo, chính quyền quản lý, Nhân dân làm chủ trong xây dựng NTM nâng cao ở Thiệu Chính

Xã Thiệu Chính hoàn thành 19/19 tiêu chí nông thôn mới (NTM) nâng cao năm 2023. Có được kết quả trên, xã xác định mối quan hệ cấp uỷ lãnh đạo, chính quyền quản lý, Nhân dân làm chủ trong xây dựng NTM nâng cao đóng vai trò rất quan trọng, quyết định sự thành bại của việc hiện thực hóa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, địa phương đối với Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM.

Đồng chí Trịnh Đức Hùng, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Thiệu Hoá trao Quyết định công nhận thôn Dân Tài (Thiệu Chính) đạt thôn NTM kiểu mẫu.

Cấp uỷ lãnh đạo

Đảng ủy xã đã triển khai, quán triệt đầy đủ các nội dung văn bản của cấp trên đến cán bộ, đảng viên và Nhân dân trong xã. Ban Chấp hành Đảng bộ xã ban hành Nghị quyết số 24-NQ/ĐU ngày 4/8/2022 về việc lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng xã đạt chuẩn NTM nâng cao, thôn NTM kiểu mẫu. Ban Chỉ đạo (BCĐ) xây dựng NTM xã ban hành Quyết định số 78/QĐ-ĐU ngày 4/5/2023 về việc kiện toàn BCĐ xây dựng các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2023-2025 với 25 thành viên, do đồng chí Bí thư Đảng uỷ xã làm Trưởng ban.

Đảng ủy, chính quyền, MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân trong việc xây dựng NTM nâng cao, từ đó phát huy được sức mạnh toàn dân chung tay xây dựng NTM nâng cao ở địa phương.

Đồng thời, Đảng uỷ xã đã kịp thời lãnh đạo, chỉ đạo HĐND, UBND xã, Thường trực BCĐ xây dựng NTM xã thành lập các đoàn kiểm tra, giám sát việc thực hiện chương trình xây dựng NTM nâng cao tại các thôn. Định kỳ hằng tháng, hằng quý, BCĐ tổ chức hội nghị đánh giá tiến độ thực hiện và định hướng các nhiệm vụ cho thời gian tiếp theo.

Chính quyền quản lý

Trên cơ sở bám sát chủ trương, sự lãnh đạo toàn diện của Đảng và thực tiễn địa phương, HĐND xã đã ban hành Nghị quyết số 19/NQ-HĐND ngày 22/12/2021, Nghị quyết số 31/NQ-HĐND ngày 26/12/2022 về việc phê chuẩn chủ trương hỗ trợ kinh phí cho thôn xây dựng tuyến đường mẫu trong xây dựng NTM năm 2022, 2023. BCĐ xây dựng Kế hoạch số 26/KH-BCĐ ngày 30/10/2022 về xây dựng kế hoạch xã đạt chuẩn NTM nâng cao, thôn đạt chuẩn NTM kiểu mẫu năm 2023.

UBND xã xây dựng kế hoạch cụ thể, tiếp nhận và huy động các nguồn lực để xây dựng NTM nâng cao và có nhiều chính sách hỗ trợ, kích cầu được thực hiện, như: hỗ trợ thôn đạt thôn NTM kiểu mẫu; hỗ trợ xây dựng tuyến đường mẫu, tường rào mẫu; triển khai mô hình camera an ninh; đầu tư chỉnh trang khu công sở, khu tượng đài liệt sỹ, đầu tư cơ sở vật chất trường mầm non, trường tiểu học...

HĐND và UBND xã phối hợp chặt chẽ, chủ động tổ chức thực hiện các chương trình, kế hoạch, dự án phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội; phối hợp tổ chức thực hiện các chương trình phát triển kinh tế nông nghiệp, xoá đói giảm nghèo; tham gia xây dựng, củng cố và phát triển các thiết chế văn hoá...

Hằng năm, UBND xã phát động phong trào thi đua giữa các thôn, các cơ quan trường học, các ngành, đoàn thể và thực hiện ký cam kết thi đua với cấp ủy Đảng, chính quyền; định kỳ hằng năm tổ chức công tác tổng kết, thi đua khen thưởng, biểu dương những tập thể, cá nhân hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Nhân dân làm chủ

Vai trò chủ thể của Nhân dân được phát huy, khẳng định vị thế là chủ, làm chủ “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”. Theo đó, Nhân dân trên địa bàn xã được thông tin kịp thời, đầy đủ các quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về xây dựng NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu.

Phải thật sự dân chủ trong xây dựng NTM theo Pháp lệnh số 34/2007/PL-UBTVQH11; quy định rõ việc gì cấp ủy Đảng, chính quyền phải công khai cho dân biết, những việc Nhân dân được bàn và quyết định, những việc Nhân dân bàn, chính quyền quyết định và những việc Nhân dân giám sát. Những việc nghĩa vụ của Nhân dân phải đóng góp, mức đóng góp được Nhân dân thảo luận, thống nhất theo quy định và sát thực tiễn của địa phương.

Người dân là chủ thể được thụ hưởng những thành quả của việc xây dựng NTM nâng cao và hướng tới xây dựng NTM kiểu mẫu ở Thiệu Chính với mục tiêu chung là: Làng văn minh, sạch đẹp, kết cấu hạ tầng hiện đại; sản xuất phải phát triển bền vững theo hướng hàng hóa; đời sống về vật chất và tinh thần của người dân nông thôn trên địa bàn xã ngày càng được nâng cao; bản sắc văn hóa dân tộc được giữ vững và phát triển; xã hội nông thôn an ninh tốt, quản lý dân chủ.

Từ thực tiễn vai trò cấp uỷ lãnh đạo, chính quyền quản lý và Nhân dân làm chủ ở xã Thiệu Chính, góp phần khẳng định mối quan hệ biện chứng giữa ba thành tố trong cơ chế tổng thể “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ” trong xây dựng NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu. Đồng thời, khẳng định sự thống nhất cao từ chủ trương của Đảng, vai trò nòng cốt trong chỉ đạo triển khai chủ trương của chính quyền và nhất là sự đồng thuận vào cuộc của Nhân dân.

Trong đó, cấp uỷ lãnh đạo là thành tố thể hiện năng lực nghiên cứu và vận dụng các nghị quyết, chỉ thị của cấp trên về Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM vào thực tiễn ở cơ sở; năng lực chủ động ban hành các nghị quyết, quyết định về Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM và năng lực lãnh đạo phát huy vai trò của chính quyền, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội trong xây dựng NTM.

Chính quyền quản lý là thành tố thể hiện năng lực thực hiện chức năng quyết định những vấn đề quan trọng ở địa phương và các văn bản quy định, hướng dẫn thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM; về thực hiện việc giám sát thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM.

Nhân dân làm chủ vừa là một thành tố, vừa là mục tiêu cao nhất khi triển khai cơ chế đó trong thực tiễn. Tuy nhiên, không có Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, thì Nhân dân cũng không thể khẳng định vị thế là chủ, làm chủ trong xây dựng NTM mới. Ngược lại, Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý là hai thành tố không thể thiếu được để Nhân dân làm chủ. Sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước cũng chỉ có kết quả thiết thực khi người làm chủ chân chính trong xây dựng NTM là Nhân dân.

Với kết quả 19/19 tiêu chí đạt được xây dựng NTM nâng cao và thực tiễn mối quan hệ biện chứng cấp uỷ lãnh đạo, chính quyền quản lý, Nhân dân làm chủ ở xã Thiệu Chính, có thể rút ra một số kinh nghiệm sau:

Một là, cần phải giữ vững, thấu triệt nguyên tắc “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ”; tránh việc cấp uỷ Đảng làm thay chính quyền; phương thức quản lý của chính quyền chồng lấn phương thức lãnh đạo của cấp uỷ Đảng.

Hai là, cần phải chú trọng phát huy năng lực lãnh đạo của cấp uỷ; năng lực quản lý của chính quyền.

Ba là, phải đặt đúng vị trí và phát huy có hiệu quả vai trò chủ thể của người dân, nhất là thực hiện tốt Pháp lệnh dân chủ ở cơ sở; đồng thời phải huy động cả hệ thống chính trị xây dựng NTM nâng cao, hướng tới xây dựng NTM kiểu mẫu.

Bốn là, cần quan tâm đến việc đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo của cấp ủy, quản lý của chính quyền và phát huy vai trò làn chủ của Nhân dân trong xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu.

ThS. Nguyễn Thị Duyên

Trường Chính trị tỉnh Thanh Hoá