To hơn, cao hơn và đẹp hơn

Hỏi căn nhà chưa hoàn thiện mà lại định đi đâu, anh Tài Loi thở một hơi dài rồi như nhắc lại những lời cảm thán cách đây cả chục năm: “Lại sang xứ người chú ạ. Lại đi làm thuê. Kiệt vốn rồi. May còn tuổi lao động”.

Tôi đã kể về chuyện làng tôi có những hàng rào hoa, cây xanh rất đẹp. Không những thế, làng tôi còn có những ngõ san sát nhà cao tầng hiện đại, bề thế, tô vẽ cầu kỳ, đủ khiến bất kỳ ai đi ngang phải trầm trồ.

Như hầu hết chủ nhân của những ngôi nhà rất to và đẹp ấy, anh Tài Loi sau gần chục năm đi xuất khẩu lao động trở về, cũng quyết định xây một ngôi nhà - mà theo lời anh là “nhất định phải to, đẹp nhất làng”.

Hôm khởi công, anh Tài Loi thịt nguyên một con bê để đãi thợ thuyền và bà con xóm giềng. Mặc cho vợ con khuyên ngăn rằng đừng nên phô trương quá, anh gạt đi mà rằng chẳng mấy khi được nở mày nở mặt với bà con họ hàng, không làm thì thôi, đã làm là phải hoành tráng.

Căn nhà cũ được bao quanh bởi vườn cây ăn quả, ao cá và những luống rau bị san bằng, múc gọn không dấu tích và từ mọc lên những cột bê tông, tường gạch. Thợ thuyền làm việc hăng say lắm, vì ngày nào cũng được vị chủ nhà hào phóng đãi bia, bồi dưỡng. Mỗi lần anh Tài Loi khoát tay tuyên bố: “Quan điểm nhất quán là chỉ cần to, cao, bền, đẹp, tiền không phải nghĩ”, là đám thợ lại được một phen hỷ hả vỗ tay reo mừng.

Ngôi nhà dự kiến hoàn thành trong 5 tháng, nhưng đến tháng thứ 7 vẫn chưa bước vào hoàn thiện. Thỉnh thoảng đi ngang, tôi vẫn tạt vào uống ké với cánh thợ khi thì cốc nước chanh buổi trưa, lúc lon bia buổi chiều, và nghe anh kể về sự phồn hoa xứ người – nơi anh làm công nhân cho một nhà máy sản xuất bánh kẹo.

Nguyên nhân là thợ thuyền phải xoay như chong chóng vì việc chủ nhà điều chỉnh thiết kế. Hôm thợ chuẩn bị ốp gạch cho cái cổng, lão Quặp đi ngang qua ngó nghiêng một hồi rồi phán: “Có vẻ không rộng bằng cổng nhà Cồng Cộc xây năm ngoái”. Thế là anh Tài Loi tất tả chạy sang nhà Cồng Cộc đo lại. Đúng là không rộng bằng, nên dù anh chủ thầu cố giải thích rằng, diện tích này là hài hòa với mặt tiền ngôi nhà, song anh Tài Loi gặt phăng và nhấn mạnh từng chữ: “Nhất định phải rộng hơn”.

Trước đấy ít lâu, lúc hoàn thiện phần mái nhà, trong khi thợ chuẩn bị ốp ngói thì thằng cu Nhái Con mò lên, nó nhìn ngang ngó dọc một hồi rồi chỉ tay sang cái chóp nhà nhọn như cái đầu bút chì phía đầu ngõ tư vấn với bố: “Nhà mình vẫn thấp hơn nhà ông Cà Nhắc đầu ngõ”.

Anh Tài Loi lấy thước nghiêng nghiêng vẹo vẹo ngắm nghía một hồi, rồi dứt khoát tuyên bố: “Nhất định phải cao hơn”. Thế rồi, toàn bộ kết cấu mái bị phá dỡ để mọc lên một cái chóp tròn tròn từa tựa cái chóp lâu đài trong các bài tập vẽ của cu Nhái Con.

Cứ thế, khi thì cột, lúc thì tường, phá chỗ này, xây chỗ kia,… khiến hàng xóm đợi dài cổ mà chưa được đến mừng tân gia. Đã vậy, thợ thuyền ngày càng ít, khí thế cũng giảm đi đôi phần. Càng về giai đoạn hoàn thiện, càng ít thấy anh Tài Loi nhắc lại “quan điểm nhất quán”, thay vào đó thấy anh thở dài nhiều hơn.

Rồi thì một hôm, thợ thuyền lục tục tháo dỡ giàn giáo, thu dọn máy móc rút quân, trong khi ngôi nhà bề thế của anh Tài Loi còn chưa trát áo. Tối đó, anh Tài Loi sang nhà tôi, nói lại tạm biệt bà con làng xóm. Hỏi căn nhà chưa hoàn thiện mà lại định đi đâu, anh Tài Loi thở một hơi dài rồi như nhắc lại những lời cảm thán cách đây cả chục năm: “Lại sang xứ người chú ạ. Lại đi làm thuê. Kiệt vốn rồi. May còn tuổi lao động”.

Thế là lại vắng thêm một người hàng xóm hiền lành. Tôi cũng thở dài theo anh vậy. Trong những ngôi nhà rất to và đẹp của làng tôi, có nhiều ngôi nhà trống - cả chủ nhân và những vật dụng, vì những ngôi nhà xây sau cứ phải to hơn, cao hơn, đẹp hơn. Và vì, chủ nhân của chúng đang bôn ba làm thuê xứ người. Anh Tài Loi thì khác, ngôi nhà của anh còn chưa kịp hoàn thiện để mà đẹp hơn.

Nguyên Phong